Havuç Hangi Mevsimde Yetiştirilir? Ne Zaman Ekilir? Faydaları ve Besin Değerleri
Toprakla arası iyi olan sebzelerin bir ortak özelliği var. Ne zaman ekileceğini bilirsen sana cömert davranırlar. Havuç da bu sebzelerden biri. Pazarda o turuncu parlaklığını görünce çoğu kişi sadece tadını düşünür ama aslında havucun mevsimi, ekim zamanı, içerdiği vitaminler ve sağlığa katkıları onu çok daha değerli bir yere koyar. Bir de doğru yetiştirilme dönemini öğrenince neden bazı havuçların daha tatlı ya da daha diri olduğunu hemen anlarsın. Bu yazıda hem mevsimini hem ekim zamanını hem de besin değerlerini öğreneceksiniz.
Havuç Hangi Mevsimde Yetişir?
Havuç serin mevsimde yetişir, yani asıl olarak ilkbahar döneminde ve sonbahara giriş sürecinde en iyi verimi verir. Yaz sıcağına ve kış soğuğuna karşı hassas olduğu için bu iki uç mevsimde kalite düşer. Serinliğin devam ettiği zamanlarda kök daha dengeli gelişir ve havuç hem tadını hem de diriliğini daha iyi korur.
Bu sebzenin serin havayı sevmesinin sebebi kökün yüksek sıcaklıkta zayıflaması ve kışın sert soğuğunda da gelişimin durmasıdır. Toprak ılık kaldığında havuç hem suyunu daha iyi muhafaza eder hem de iç dokusu daha tatlı olur. Bu yüzden üreticiler havuç yetiştirirken mevsim geçişlerini hedef alır ve özellikle ılımlı hava akışının olduğu bölgelerde çok daha başarılı sonuçlar elde eder.
Havuç Ne Zaman Ekilir?
Havuç ilkbahar hasadı için şubat mart aylarında, sonbahar hasadı için temmuz ağustos aylarında ekilir. Bu iki dönem toprağın ne donmuş ne de fazla ısınmış olduğu zamanlardır ve havuç tohumunun çimlenmesi için tam kararında bir ortam oluşturur. Tohum toprağa değdiğinde en çok ihtiyaç duyduğu şey sabit bir ılık zemindir. Bu yüzden ekim zamanı hem çimlenmeyi hem de ileride oluşacak kökün formunu doğrudan etkiler.
Bu dönemde yapılan ekimlerden sonra havuç ortalama iki buçuk ile dört ay arasında hasada gelir. İlkbahar ekimlerinde toprak kışın soğuğunu yeni yeni attığı için çimlenme biraz daha yavaş başlar ama büyüme daha dengeli olur. Yaz sonu ekimlerinde ise toprak sıcaklığı daha yüksektir ve çimlenme hızlı gerçekleşir, havalar serinlemeye başladığında kök daha tatlı bir yapı kazanır.
Havuç Hangi Vitaminlere Sahip?
Havuç en çok A vitamini ile tanınır ve ilk yanıtı net vermek gerekirse bu sebze A vitamini bakımından oldukça zengindir. Buna ek olarak K vitamini, C vitamini ve çeşitli B vitaminleri de içerir. Göz sağlığıyla ilişkilendirilmesinin temel nedeni de zaten bu yüksek A vitamini değeridir. Kök kısmında biriken bu vitaminler havucun rengini, tadını ve besleyiciliğini belirleyen temel unsurlardır.
Havuçta bulunan bu vitamin çeşitliliği toprağın altında yavaş ve düzenli büyüme göstermesinden gelir. Kök yapısı güneşi doğrudan almaz ama aldığı ışığı yapraklar üzerinden dönüştürerek depolar. Bu süreçte beta karoten yoğunlaşır ve vücutta A vitaminine dönüşür. Lif miktarının da yüksek olması sindirime destek sağlar. Hem çiğ tüketimde hem pişirildiğinde vitaminlerinin büyük kısmı korunur.
Havucun Faydaları
Havuç düzenli tüketildiğinde vücudu en çok beta karoten sayesinde destekler. Bu madde A vitaminine dönüştüğü için özellikle görme fonksiyonlarının sağlıklı çalışmasına katkı sağlar. Lif yapısı da sindirimin daha düzenli ilerlemesine yardımcı olur. Gün içinde atıştırmalık olarak tüketildiğinde hem tok tutar hem de tatlı isteğini yumuşatır.
Bağışıklık sistemi üzerinde de belirgin bir etkisi vardır çünkü havucun yapısında doğal antioksidanlar bulunur. Bu maddeler vücudun günlük stres yükünü hafifletir. Potasyum içeriği tansiyonun dengede kalmasına yardımcı olur. Cilt için hafif bir yenileyici etkiden de söz edilir. Bu nedenle hem çiğ hali hem de suyu birçok kişinin günlük rutinine rahatça uyum sağlar.
Havucun Zararları
Havuç genelde güvenli bir sebzedir ancak çok fazla tüketildiğinde vücutta A vitamini birikimine neden olabilir. Bu durum özellikle uzun süre boyunca her gün yüksek miktarda havuç yiyen kişilerde ciltte hafif bir turunculaşma olarak kendini gösterebilir. Vücut bunu zamanla dengeler ama yine de tüketim miktarını kontrol altında tutmak iyi olur.
Bir diğer konu da havuç suyunun yoğun şeker içermesidir. Sebzenin kendisini tüketmek daha dengelidir fakat suyunu sıkıp fazla miktarda içmek kan şekeri açısından hızlı bir yükselme yaratabilir. Sindirim sistemi hassas olan bazı kişilerde de fazla lif alımı şişkinlik oluşturabilir. Bu yüzden havuç faydalı olmasına rağmen porsiyonu doğru ayarlamak her zaman en iyi yaklaşımdır.
Bir havuç kaç kalori?
Orta boy bir havuç yaklaşık 40 kalori civarındadır. Boyutuna göre bu değer değişebilir ancak genel olarak düşük kalorili kabul edilir. Bu yüzden hem diyet yapanların hem de gün içinde hafif bir atıştırmalık arayanların sıkça tercih ettiği bir sebzedir.
Havucun çeşitleri nelerdir?
Havuç farklı renklerde bulunur ve her biri toprağın yapısına göre farklı özellikler taşır. En yaygın olanı turuncu havuçtur. Bunun yanında mor, sarı, kırmızı ve beyaz havuç çeşitleri de vardır. Her rengin yapısında bulunan bitkisel maddeler değiştiği için tatları ve kokuları da hafif farklılık gösterir.
Havucun suyu nasıl sıkılır?
Havuç suyu en pratik şekilde katı meyve sıkacaklarıyla elde edilir. Havucu yıkayıp uç kısımlarını aldıktan sonra cihaza atmak yeterlidir. Lifli bir yapıya sahip olduğu için blender yerine katı meyve sıkacağı daha berrak bir sonuç verir. İstenirse kıvamı biraz yumuşasın diye içine az miktarda su eklenebilir.
Havuç suyunun faydaları nelerdir?
Havuç suyu en çok A vitamini desteğiyle bilinir ve bu nedenle özellikle göz sağlığını güçlendirmeye yardımcı olur. Antioksidan oranı yüksek olduğu için bağışıklık üzerinde de olumlu bir etki yaratır. Gün içinde enerji hissini artırması ve cildi desteklemesi de sık tüketilmesinin nedenlerindendir.
Havucu rendelemek vitaminin azaltır mı?
Havucu rendelemek vitamin değerini ciddi şekilde azaltmaz. Hava ile temas ettiği için zamanla hafif bir kayıp olabilir ancak bu kısa sürede belirgin bir düşüş yaratmaz. Rendeledikten sonra hemen tüketildiğinde besin değerinin büyük kısmı korunur.
