Domates Meyve mi Sebze mi? Yanlış Bilinen Doğru
Domates botanik açıdan meyvedir çünkü çiçekten oluşur ve içinde tohum taşır. Bitkinin üreme yapısıyla bağlantılı olan her ürün teknik olarak meyve kabul edilir ve domates de bu tanımın tam merkezinde yer alır. Ancak günlük kullanımda domates sebze olarak bilinir ve dünyada çoğu mutfakta bu şekilde sınıflandırılır. Bu ikili durum hem bilimsel yaklaşımın hem de mutfak kültürünün farklı işleyişinden kaynaklanır.
Bu karışıklığın temel nedeni, insanların meyveyi tatlı tatlarla özdeşleştirmesidir. Çilek, elma, üzüm gibi meyveler tatlı olduğu için “meyve” algısı bu yönde şekillenir. Domatesin tadı ise daha nötr veya hafif ekşidir, bu yüzden sebzelerle birlikte düşünülür. Oysa bilimsel sınıflandırma tadı değil, oluşum sürecini dikkate alır.
Bir diğer yaygın yanlış, domatesin sebze olarak değerlendirilmesinin botanik açıdan da doğru olduğu düşüncesidir. Oysa domates çiçeğin alt kısmındaki yumurtalıktan gelişir ve her bir meyvede tohum bulunur. Bu nedenle patlıcan, kabak ve biber gibi birçok üründe olduğu gibi domates de biyolojik açıdan meyve sınıfındadır. Aradaki tek fark mutfak kültüründe hangi kategoriye dahil edildiğidir.
Bu ikili sınıflandırma aslında domatesin kullanım alanlarını da etkiler. Bir yandan salata, yemek ve soslarda sebze gibi davranır, diğer yandan bitki biliminde meyve olarak değerlendirilir. Bu durum kafa karıştırıcı görünse de mutfak geleneği ile botaniğin farklı amaçlarla çalışan iki ayrı disiplin olduğunu hatırlayınca her şey yerine oturur. Domates hem meyvedir hem de sebze gibi kullanılır ve onu özel yapan da bu ikili kimliğidir.
