Patlıcan en iyi yaz mevsiminde yetişir. Bu bitki sıcaklığı sevdiği için toprak ısındıkça daha güçlü bir gelişim gösterir. Güneşli günlerin artması hem yaprak oluşumunu hızlandırır hem de meyvenin dolmasına yardımcı olur. Yaz boyu süren bu sıcaklık dengesi, patlıcanın aromasını da belirgin şekilde etkiler.

Türkiye’nin birçok bölgesinde patlıcanın yaz sebzesi olarak bilinmesinin temel nedeni bu sıcaklık gereksinimidir. Özellikle gündüz sıcak, gece ise ılıman geçen dönemlerde bitki düzenli bir büyüme ritmine girer. Bu nedenle tarlalardan çıkan en parlak ve dolgun patlıcanlar genellikle yaz ortasında hasat edilenler olur.

Patlıcan teknik olarak meyvedir. Çiçekten geliştiği ve içinde tohum taşıdığı için botanik sınıflandırmada meyve olarak kabul edilir. Ancak mutfak alışkanlıklarında tuzlu yemeklere uygun yapısı nedeniyle sebze gibi değerlendirilir. Bu yüzden bilimsel bakış ile günlük kullanım arasında doğal bir ayrım oluşur.

Bu ayrım patlıcanın yetiştirilme ve işlenme sürecini de etkiler. Meyve olmasının getirdiği yapısal özellikler, özellikle tohum oluşumu ve olgunlaşma döneminde belirgin hale gelir. Çiftçiler için bu bilgi önem taşır çünkü bitkinin çiçeklenme döngüsünü anlamak verimi doğrudan etkiler. Buna karşın sofraya geldiğinde patlıcan çoğu kişinin gözünde hâlâ bir sebzedir ve bu da mutfak kültürünün güçlü etkisini gösterir.

Patlıcan en iyi sıcak bölgelerde yetişir. Türkiye’de özellikle Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bu bitki için en uygun koşulları sunar. Bu bölgelerde toprağın yapısı daha geçirgendir ve güneşlenme süresi uzun olduğu için bitki rahatça kök salar. Sıcaklığın dengeli ilerlemesi meyvenin hem şeklini hem de tadını olumlu yönde etkiler.

Daha serin bölgelerde patlıcan yetiştirmek mümkündür ancak biraz daha özen ister. Soğuk hava bitkinin gelişimini yavaşlattığı için çoğu üretici fideyi önce serada büyütmeyi tercih eder. Isının kontrol altında olduğu bu ortamlar, patlıcanın güçlü bir başlangıç yapmasını sağlar. Daha sonra hava ısındığında tarlaya aktarılan fideler sezona uyum sağlar ve düzenli bir şekilde büyümeye devam eder.

Patlıcan genellikle ilkbaharın sonuna doğru ekilir. Toprağın ısındığı bu dönem, tohumların çimlenmesi için en uygun zamandır. Patlıcanın soğuğa karşı hassas yapısı nedeniyle erken ekim çoğu zaman risk taşır. Bu yüzden üreticiler çoğunlukla havanın tamamen oturmasını bekler.

Fidelerin serada hazırlanması da sık görülen bir yöntemdir. Böylece bitki dış koşullara karşı güç kazanır ve tarlaya ekildiğinde daha hızlı uyum sağlar. Toprağın nemi, güneşin açısı ve sıcaklığın dengesi iyi yakalandığında yaz aylarında bereketli bir hasat ortaya çıkar.