Kış Sebzeleri Nelerdir? En Faydalı Kış Sebze Çeşitleri

Bağışıklığı güçlendiren kış sebzeleri, ıspanak, pırasa, karnabahar, brokoli, beyaz lahana, kara lahana, kereviz, havuç, turp, yer elması, bal kabağı, pazı, kırmızı pancar ve brüksel lahanasıdır.

Ispanak

Kış aylarının en popüler yeşil yapraklı sebzesi olan ıspanak, demir deposu olarak bilinse de aslında çok daha fazlasıdır. Türkiye'nin hemen her bölgesinde yetişebilen bu bitki, A, C, E ve K vitaminleri açısından zengindir. Kökleri pembe, yaprakları koyu yeşil ve etlidir.

Tadı hafif metalik ama pişince yumuşayan topraksı bir lezzettedir. Bağışıklık sistemini güçlendirmesi ve kansızlığa iyi gelmesiyle tanınır. Türk mutfağında genellikle kıymalı yemeği, yumurtalı kavurması veya börek içi olarak kullanılır. Çiğ olarak salatalara eklendiğinde besin değerini en üst düzeyde korur. Yoğurtla tüketilmesi kalsiyum emilimini biraz azaltabilse de, damak tadı açısından vazgeçilmez bir ikilidir.

Pırasa

Soğangiller ailesinin en narin üyesi olan pırasa, özellikle zeytinyağlı yemeklerin kraliçesidir. Uzun, beyaz gövdesi ve yeşil yapraklarıyla tanınan pırasa, katmanlı bir yapıya sahiptir. Piştiğinde ortaya çıkan doğal şekerli tadı, onu diğer soğan türlerinden ayırır.

Tadı çiğken hafif acı, pişince ise tatlımsı ve yumuşaktır. Lif açısından çok zengin olduğu için sindirim sistemini düzenler ve tok tutar. Damar sertliğine iyi geldiği bilinmektedir. Türk mutfağında havuç ve pirinç ile pişirilip üzerine limon sıkılarak yenmesi bir klasik olsa da, son yıllarda böreklerde ve kişlerde de sıkça tercih edilen bir kış sebze çeşididir.

Karnabahar

Beyaz çiçeklerden oluşan top gibi görüntüsüyle karnabahar, kışın en çok yönlü sebzelerinden biridir. Genellikle beyaz renklidir ancak mor ve turuncu varyasyonları da mevcuttur. Düşük kalorili olması nedeniyle diyet listelerinin favorisidir.

Kendine has kükürtlü bir kokusu vardır (pişerken içine biraz süt veya ekmek içi atılarak bu koku azaltılabilir). Tadı nötrdür, bu da onu her türlü sosla uyumlu hale getirir. Haşlaması, fırında beşamel soslusu, kızartması ve hatta son dönemde popüler olan "karnabahar pilavı" veya "pizza tabanı" gibi unsuz tariflerde kullanımı yaygındır.

Brokoli

Karnabaharın yeşil kuzeni olan brokoli, tam bir sağlık bombasıdır. Küçük ağaçlara benzeyen yapısıyla çocuklara sevdirilmesi bazen zor olsa da besin değeri tartışılmazdır. Yüksek oranda antioksidan içerir ve kansere karşı koruyucu etkisiyle bilinir.

Tadı hafif otsu ve gevrektir. Çok pişirilmemesi, hafif diri kalacak şekilde buharda haşlanması vitaminlerini koruması açısından önemlidir. Sarımsaklı yoğurt veya zeytinyağı-limon sosu ile harika bir uyum sağlar. Ayrıca kışın yapılan sebze çorbalarına hem renk hem de kıvam verir.

Beyaz Lahana

Devasa boyutlara ulaşabilen kat kat yapraklı yapısıyla beyaz lahana, kışın en bereketli sebzesidir. C vitamini bakımından portakalla yarışabilecek düzeydedir. Güçlü bir ödem atıcıdır, bu yüzden "lahana çorbası diyeti" gibi detoks programlarında sıkça duyulur.

Çiğken sert ve kıtır, pişince yumuşak ve tatlımsı bir yapıya bürünür. Türk mutfağında etli sarması (dolması) ve kapuska yemeği çok meşhurdur. Ayrıca fermente edilerek yapılan lahana turşusu, kış boyu doğal probiyotik kaynağı olarak tüketilir.

Kara Lahana

Özellikle Karadeniz bölgesiyle özdeşleşen kara lahana, koyu yeşil, geniş ve damarlı yapraklarıyla dikkat çeker. Beyaz lahanaya göre daha lifli ve aromatik bir yapıya sahiptir.

Tadı hafif buruk ve belirgin bir karakterdedir. Karadeniz mutfağında çorbası, sarması ve diblesi (pirinçli yemeği) yapılır. Kalsiyum ve demir açısından oldukça zengindir; kemik sağlığını destekler.

Kereviz

Kış sebzeleri arasında seveni kadar sevmeyeni de olan, kendine has aroması en yüksek sebzedir. Hem yumru kökü hem de yeşil sapları tüketilebilir. Kereviz, karaciğer dostu olmasıyla ünlüdür ve toksin atımını hızlandırır.

Tadı keskin, baharatlı ve topraksıdır. Özellikle portakal suyu ile pişirilen zeytinyağlı kereviz, bu sebzeye önyargılı olanların bile fikrini değiştirebilecek lezzettedir. Rendelenip yoğurtla karıştırılarak yapılan salatası da meze sofralarının vazgeçilmezidir.

Havuç

Turuncu rengiyle kışın gri günlerine enerji katan havuç, aslında dört mevsim bulunabilse de en tatlı ve sulu hali kışın yetişir. A vitamini (beta-karoten) deposudur ve göz sağlığı için hayati önem taşır.

Tadı tatlı ve dokusu kütür kütürdür. Çiğ olarak atıştırmalık yenilebileceği gibi, salatalara rendelenir, yemeklere tat verir veya suyu sıkılarak içilir. Piştiğinde şeker oranı daha belirgin hale gelir. Kışın yapılan mercimek çorbasından et yemeklerine kadar hemen her tencerenin kadrolu oyuncusudur.

Turp

Genellikle balık sofralarının en iyi eşlikçisi olan turp; kırmızı, siyah ve beyaz (Japon turpu) gibi çeşitlere sahiptir. Toprak altında yetişen bu kök sebze, doğal bir antibiyotik etkisi gösterir. Özellikle siyah turp, öksürük tedavisinde (içine bal konularak) geleneksel bir yöntem olarak kullanılır.

Tadı türüne göre değişmekle birlikte genellikle acımsı ve yakıcıdır. İçi sulu ve beyazdır. Genellikle pişirilmez, çiğ olarak dilimlenip veya rendelenip salata olarak tüketilir. Sindirimi hızlandırır ancak mide rahatsızlığı olanların dikkatli tüketmesi önerilir.

Yer Elması

Patatese benzeyen yumrulu görüntüsüne rağmen tadıyla enginarı andıran ilginç bir kök sebzedir. Kabukları soyulduğunda bembeyaz, gevrek bir iç çıkar. Şeker hastaları için patatese göre çok daha sağlıklı bir nişasta kaynağıdır.

Tadı tatlımsı, fındıksı ve gevrektir. Çiğ yendiğinde kestaneyi andırır. Zeytinyağlı yemeği çok lezzetlidir; ayrıca çiğ olarak salatalara rendelenerek de tüketilebilir.

Bal Kabağı

Dış sert kabuğu ve içindeki canlı turuncu rengiyle kışın sembollerinden biridir. Aslında meyve kategorisinde değerlendirilse de mutfakta sebze gibi işlem görür. Çok güçlü bir lif ve beta-karoten kaynağıdır.

Tadı oldukça tatlıdır. Türkiye'de en yaygın kullanımı, üzerine tahin ve ceviz dökülerek yenen kabak tatlısıdır. Ancak son yıllarda dünya mutfağının etkisiyle zencefilli, zerdeçallı bal kabağı çorbası da kış sofralarında sıkça yer almaya başlamıştır.

Pazı

Ispanağa çok benzeyen ama yaprakları daha büyük, sapları daha etli ve beyaz olan bir sebzedir. Ispanaktan daha hafif bir tada sahiptir ve toprak kokusu daha azdır.

Yaprakları dolma yapımında kullanılırken, sapları kavrulup yumurtalı yemek veya meze olarak değerlendirilebilir. A ve K vitaminleri açısından zengin, sindirimi kolay bir sebzedir.

Kırmızı Pancar

Toprağın altındaki yakut olarak bilinen kırmızı pancar, kesildiğinde elinizi boyayacak kadar yoğun bir renge sahiptir. Bu renk, güçlü antioksidan içeriğinden gelir. Kan yapıcı özelliğiyle bilinir ve enerji verir.

Tadı belirgin şekilde tatlı ve topraksıdır. Genellikle turşusu yapılır, haşlanıp salatalara eklenir veya suyu sıkılarak detoks içeceklerinde kullanılır. Fırınlandığında şekeri karamelize olur ve lezzeti doruğa çıkar.

Brüksel Lahanası

Minyatür bir lahanayı andıran görüntüsüyle sevimli ama lezzet konusunda iddialı bir sebzedir. Genellikle çocuklar tarafından mesafeli yaklaşılsa da doğru pişirildiğinde çok lezzetlidir.

Hafif acımsı bir tadı olabilir. Haşlamak yerine fırınlandığında veya sotelendiğinde o acı tadı azalır, yerini fındıksı bir aromaya bırakır. Et yemeklerinin yanında garnitür olarak harika bir kış sebzesi alternatifidir.

Vitamin deposu kış sebzeleriyle lezzetli yemekler hazırlamak için tencere setlerimizi inceleyin.